Gert Ligterink schrijft al jaren wekelijks een schaakrubriek in de Volkskrant. Altijd lezenswaardig, ik kan hem aanbevelen. Vandaag besprak hij een partij van Hikaru Nakamura, een Amerikaanse grootmeester die de afgelopen jaren weinig tot geen klassieke partijen had gespeeld, maar nu weer van zich had laten horen. Voor mij is niets aangenamer dan op de zaterdagmorgen de krant naast mijn schaakbord te leggen en de zetten na te spelen. Koffie en een broodje erbij, soms even wat opzoeken over de opening, zo kom ik mijn (zaterdag)morgen makkelijk door. Nakamura - Grisjoek is zo'n partij waarvan je zou willen dat je hem (met wit) zou kunnen spelen. Iedere keer komt zwart net níet tot gelijkspel en tenslotte komt hij in een dodelijke wurggreep terecht. Na de 32ste zet van zwart was de volgende stelling ontstaan:

Nakamura - Grisjoek na 32. .. Ld8 (Berlijn, 2022)

In deze stelling valt je oog al snel op de geweldige batterij van de witte dame en loper op de lange diagonaal. Als de zwarte f-pion speelt, zet wit mat met Dh8. Geweldig natuurlijk! Maar.., hoe komt wit verder? Als normale sterveling zou ik die batterij natuurlijk laten staan en kijken of ik iets met mijn dameloper zou kunnen, of misschien met mij e-pion. Wat Nakamura doet, ligt dan ook niet voor de hand. Ook mijn engine (Fritz15) komt na lang rekenen niet op het idee. 
Wit speelt 33. Df3! Wat nu? Hij haalt vrijwillig die mooie batterij uit elkaar? En wat mag dát dan wel opleveren? Zwarts antwoord? 33. .. Lc8  O, nu wordt me duidelijk dat zwart nog steeds niets kan! Na 33. .. fxg5 speelt wit doodleuk weer 34. Dc3! en de dodelijke batterij staat weer, maar nu is de diagonaal wél open. Tevreden keek ik verder. 34. De3  Ziet er diepzinnig uit. Geen idee wat precies de bedoeling is. 34. .. Txb3 35. axb3 fxg5 Hé, zwart opent nu tóch de diagonaal. Ligterink geeft in zijn commentaar aan dat wachtzetten geen zin meer hebben met als voorbeeld: 35. .. Ld7 36. Kg3! met als dreiging 37. gxf6 Lxf6 38. Txf6 Txf6 39. Dc3 en daar is de batterij weer, nu om een stuk te gaan winnen. Nu ik dit zo naspeel, zie ik pas het nut van het ogenschijnlijk vreemde 34. De3: pion h6 is gedekt zodat er geen denken aan is dat zwart zich na gxf6 nog met Dxh6 zou kunnen verdedigen. Nu de diagonaal open is, wordt het uiteraard hoog tijd voor 36. Dc3 De dreiging is dus duidelijk: Dh8 mat en tussenplaatsen met 36. .. Lf6 kost een stuk na 37. Txf6 Txf6 38. Dxf6 Dxf6 39. Lxf6. Aangezien 36. .. Tf6 tot hetzelfde resultaat zou leiden, is er maar één mogelijke uitweg en dat is de vlucht naar voren: 36. .. Txf1 Daar gaat dus een toren. En aangezien zwart ook al een pionnetje heeft meegenomen, moet wits aanval nu wel doorslaan. Het begin is logisch: 37. Dh8+ Kf7 38. Dxh7+ Ke8 39. Dxg6+. Zie het diagram hieronder. 

Nakamura - Grisjoek na 39. Dxg6+

Het vervolg in de partij was 39. .. Ke7 40. Dxg5+ Tf6 41. h7 Kd7 42. Dg8 en zwart gaf op. Maar later vroeg ik me af: had zwart zich nog kunnen redden als hij 39. .. Df7 had gespeeld? Het antwoord is dat wit dan rustig kan ruilen: 39. .. Df7 40. Dxf7+ en nu wint wit zowel na 40.. Txf7 41. Lh5 Kf8 42. Lxf7 Kxf7 43. h7 met promotie als na 40. .. Kxf7 41. h7 waarbij het dan nog even oppassen is dat wit na de kamikazezet 41. .. Lh3+ niet achteloos 42. Kxh3? speelt wegens 42. .. Th1+ en 43. .. Txh7, maar 42. Kg3 Tg1+ 43. Kh2 Tg2+ 44. Kxh3 en zwart is uitgepraat.  .

 

Frank Hoogenboom